Τεχνικές Μεταφράσεις – IT & SEO

Για την εκπόνηση μιας τεχνικής μετάφρασης χρειάζονται ιδιαίτερη ακρίβεια και άπταιστη γνώση της απαιτούμενης ορολογίας, η οποία στις μέρες μας εμπλουτίζεται καθημερινά από δεκάδες καινούργιους όρους που προέρχονται από τον χώρο του IT. Φυσικά, την σημαντικότερη θέση καταλαμβάνουν οι μεταφράσεις ιστοσελίδων και software. Όλοι γνωρίζουμε κατά πόσο μπορεί η σωστή μετάφραση μιας εφαρμογής να διευκολύνει τη χρήση της και, αντιθέτως, πως μια πρόχειρη ή ελαττωματική μετάφραση μπορεί να μας δημιουργήσει άπειρα προβλήματα. Εκτός αυτού, πρέπει να θυμόμαστε ότι η τεχνολογία εξελίσσεται αδιάκοπα, και, στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν περισσότερους χρήστες, οι κορυφαίες εταιρείες του πλανήτη με επικεφαλή τη Google έχουν αναπτύξει μια ειδική πολιτική σχεδιασμού και εμφάνισης η οποία βασίζεται στην άμεση και απόλυτη κατανόηση των εφαρμογών από τους χρήστες. Επομένως, ένα site και μια εφαρμογή που απαιτούν περισσότερο χρόνο για να κατανοηθούν, αυτομάτως αρχίζουν να υστερούν σε σχέση με τους ξεκάθαρους ανταγωνιστές τους. Στο παρόν άρθρο θα αναλύσουμε μερικές ιδιαιτερότητες της σύγχρονης διαδικτυακής τεχνολογίας οι οποίες επηρεάζουν άμεσα τόσο τα μεταφραστικά γραφεία όσο και τους μεταφραστές και χρήζουν ανταπόκρισης και κατανόησης από την πλευρά των τελευταίων.

Το Νοέμβριο του 2014 η Google διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη ένα συνέδριο αφιερωμένο στο Material Design, μια σχεδιαστική φιλοσοφία που επιβάλλει την μινιμαλιστική απλότητα και βασίζεται στην ενστικτώδη κατανόηση εικονιδίων, animation, χρωμάτων και επιγραφών. Ο χρήστης δεν πρέπει πλέον να «μαντεύει» τι θα συμβεί αν πατήσει κάποια επιλογή, διότι όλο το σχεδιαστικό σύνολο, συμπεριλαμβανομένων των λεκτικών υποδείξεων, δεν του αφήνει κανένα περιθώριο λάθους. Η φιλοσοφία του  Material Design προσελκύει όλο και περισσότερους κατασκευαστές ιστοσελίδων και εφαρμογών, αλλά, όπως μπορεί  να διαπιστώσει κανείς κάνοντας μια έρευνα στο GooglePlay, δεν είναι όλοι οι μεταφραστές το ίδιο εξοικειωμένοι με τους βασικούς κανόνες της. Έτσι, σε πολλές εφαρμογές υπάρχουν αμετάφραστες Αγγλικές λέξεις, πράγμα το οποίο καθιστά ανεφάρμοστο τον κανόνα «μια εφαρμογή πρέπει να είναι άμεσα κατανοήσιμη ακόμα και για τους πιο άπειρους χρήστες». Όσο υψηλό κι αν είναι το επίπεδο της Αγγλομάθειας σε μεγάλες Ελληνικές πόλεις, ο μεταφραστής υποχρεούται να ακολουθεί την κοινή στρατηγική της κατασκευάστριας εταιρείας και να ελαχιστοποιεί με κάθε τρόπο τις πιθανότητες λανθασμένης χρήσης, η οποία μπορεί να προκαλέσει μέχρι και απώλεια προσωπικών αρχείων και δεδομένων των χρηστών. Σε άλλα σημεία συναντάμε υπερβολικά περιφραστικές ή, αντιθέτως, υπερβολικά εξειδικευμένες αποδόσεις απλών εκφράσεων. Ο μεταφραστής πρέπει πάντοτε να λαμβάνει υπ’ όψιν του την  διαγλωσσική ασυμμετρία, αλλά στα πλαίσια του Material Design  και παρόμοιων σχεδιαστικών συνόλων το σημαντικότερο είναι να βρεθεί μια χρυσή τομή μεταξύ εμφάνισης και κατανοησιμότητας. Με άλλα λόγια, μια μετάφραση ή οποία παρόλη τη σαφήνεια της δεν χωράει στη γραμμή μενού ή τίτλου και φαίνεται «μισή» στην οθόνη είναι εξίσου λανθασμένη με μια σύντομη αλλά δυσκολονόητη μετάφραση, Κατά τη μετάφραση στοιχείων γραφικού περιβάλλοντος (μενού, τίτλοι, αναδυόμενες υποδείξεις)  είναι επιθυμητή η  καταμέτρηση χαρακτήρων.

Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνεται υπ’ όψιν είναι οι απαιτήσεις της μετάφρασης για την προώθηση της ιστοσελίδας(SEM – SEO). Εάν το περιεχόμενο της  ιστοσελίδας ενσωματώνει λέξεις κλειδιά και metatags, είναι σημαντικό να μεταφράζονται πάντοτε με τον ίδιο τρόπο ώστε να αυξηθεί η αναζητησιμότητα του ιστοχώρου. Οι λέξεις κλειδιά τίθενται σε ονομαστική πτώση, ακόμα κι αν αυτό προϋποθέτει μικροαλλαγές στη γραμματική δομή της πρότασης. Μερικές φορές για την βελτιστοποίηση μεταφρασμένης ιστοσελίδας είναι  ωφέλιμη μια  σύντομη έρευνα αποτελεσμάτων ελεύθερης αναζήτησης. Παραδείγματος χάριν, η αναζήτηση «λάπτοπ» φαίνεται να είναι πιο δημοφιλή σε σχέση με την αναζήτηση «φορητοί υπολογιστές» και επομένως πρέπει να προτιμηθεί.  Όλα τα ειπωμένα δεν σημαίνουν όμως ότι ένας μεταφραστής πρέπει υποχρεωτικά να θυσιάσει την αισθητική του κειμένου στο διαδικτυακό μάρκετινγκ. Αντιθέτως. Οι εποχές των επιθετικών εμπορικών στρατηγικών όταν το πιο αποτελεσματικό άρθρο αποτελείτο από εκατοντάδες ασυνάρτητες λέξεις κλειδιά, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Οι σημερινές μηχανές αναζήτησης ερευνούν τη συντακτική αρχιτεκτονική και το γλωσσικό πλούτο των κειμένων, ώστε στις υψηλές θέσεις αποτελεσμάτων να εμφανίζονται τα πιο εκφραστικά, πρωτότυπα και ενδιαφέροντα κείμενα. Υπάρχουν μάλιστα και μερικές υπηρεσίες της Google που επισημαίνουν το φτωχό περιεχόμενο ως μη αξιόπιστο και το κατεβάζουν κάτω στις λίστες αποτελεσμάτων.

Τέλος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο μεταφραστής φέρει την ηθική ευθύνη για κάθε ζημιά που μπορεί να προκύψει από την ελαττωματική ή ελλιπή  μετάφραση, και το πιο συχνό φαινόμενο είναι η απώλεια χρόνου. Οι έρευνες αποδείχνουν ότι το «ψάξιμο» που απαιτείται για την εξοικείωση ενός χρήστη με εφαρμογή ή ιστόχωρο αποτελεί μια σημαντική πηγή άγχους και νευρικότητας. Μερικές φορές ακόμα και οι σωστές τεχνικές μεταφράσεις δημιουργούν στους χρήστες απρόβλεπτα προβλήματα αν δεν αντιστοιχούν στη συγκεκριμένη σχέση ορολογικών και φρασεολογικών συμφραζομένων. Ένας χρήστης έχασε σχεδόν μισή ώρα  αναζητώντας την επιλογή «checkin» στην ιστοσελίδα μεγάλης αεροπορικής εταιρείας. Αποδείχτηκε ότι ο όρος ήταν μεταφρασμένος ολόσωστα ως «ηλεκτρονικός έλεγχος», ωστόσο, η έκφραση αυτή έδειχνε τόσο ασυνήθιστη που ο επιβάτης δεν την συνδύασε με την ενέργεια που επρόκειτο να πραγματοποιήσει.

Αυτή ακριβώς τη λέξη –«ενέργεια» – πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας την ώρα που μεταφράζουμε έναν ιστότοπο ή ένα πρόγραμμα. Εδώ τα λόγια δεν είναι απλά λόγια: είναι και εντολές που θα προκαλέσουν την ανταπόκριση της εφαρμογής σε πραγματικό χρόνο.

Σας ευχόμαστε λοιπόν τα διαδικτυακά σας έργα να μη χαθούν ποτέ στη μετάφραση, αλλά, αντιθέτως, να ανέβουν στις πρώτες θέσεις με τη βοήθεια της τεχνολογίας και υπεύθυνων ειδικών.